اینترنت ماهواره ای شاید به گوشتون خورده باشه و یا جایی به چشمتون اومده باشه ولی معنی اون رو درست ندونید. البته ناگفته نماند که در ذات ما ایرانی ها هیچ چیز ندونستنی نیست! در این مقاله براتون تا حدودی ساده توضیح خواهم داد که اینترنت ماهواره ای چیه و چطوری کار میکنه. امیدوارم خوشتون بیاد.

با وجود افزایش چشمگیر سطح دسترسی به اینترنت در سال‌های گذشته همچنان در بسیاری از نقاط دورافتاده زمین امکان دسترسی به سرویس‌های معمول اینترنت وجود ندارد و تنها راه برای اتصال به اینترنت در این نواحی استفاده از اینترنت ماهواره‌ای است.

اتصال به اینترنت از طریق ماهواره ساز و کار نسبتا ساده‌ای دارد. در این فرآیند اطلاعات بین یک دیش کوچک ماهواره‌ و ماهواره‌ای که در مدار قرار دارد رد و بدل می‌شود و کاربر می‌تواند در هر نقطه‌ای از زمین به اینترنت متصل شود.

کامپیوتر برای اتصال به اینترنت ماهواره‌ای سیگنالی را از طریق مودم به دیش ماهواره ارسال می‌کند و دیش نیز سیگنال را به سمت ماهواره می‌فرستد. در مرحله بعد ماهواره سیگنال را به مرکز ارائه دهنده اینترنت در زمین ارسال می‌کند. این مسیر دوباره و برخلاف جهت طی می‌شود و سیگنال از مرکز به ماهواره، از ماهواره به دیش و مودم و در نهایت به کامپیوتر می‌رسد و اتصال به اینترنت برقرار می‌شود.

سرویس‌های اینترنت ماهواره‌ای فعلی از ماهواره‌هایی که در مدار زمین‌ثابت و در ارتفاع ۳۶ هزار کیلومتری قرار دارند استفاده می‌کنند. مدار این ماهواره‌ها به گونه‌ای است که سرعت چرخش آن‌ها به دور زمین با سرعت چرخش زمین به دور خود برابر است. بنابراین ماهواره‌هایی که در مدار زمین‌ثابت قرار دارند همیشه می‌توانند محدوده مشخص و ثابتی از زمین را تحت پوشش قرار دهند.

دسترسی به اینترنت از طریق ماهواره نیازمند رد و بدل شدن چند باره اطلاعات بین دیش ماهواره کاربر، ماهواره‌ی در مدار و مرکز ارائه دهنده اینترنت است. همین مسئله باعث افزایش تاخیر یا Latency اینترنت ماهواره‌ای می‌شود. همان‌طور که اشاره شد سرویس‌های اینترنت ماهواره‌ای فعلا از ماهواره‌هایی در مدار زمین‌ثابت استفاده می‌کنند که حدود ۳۶ هزار کیلومتر از زمین فاصله دارند. فاصله‌ای که برای مخابره هر سیگنال باید چهار بار طی شود؛ از کامپیوتر به ماهواره، از ماهواره به مرکز ارائه دهنده اینترنت در زمین، از مرکز به ماهواره و در نهایت از ماهواره به کامپیوتر.

سرعت سیگنال نیز محدود به سرعت نور است و بنابراین در سرویس‌های اینترنت ماهواره‌ای فعلی با تاخیر قابل توجه نیم ثانیه‌ای مواجه هستیم. تاخیر نسبتا زیاد اینترنت ماهواره‌ای روی عملکرد برخی از نرم‌افزارها و یا بازی‌های آنلاین تاثیر قابل توجهی دارد.

شرکت‌های ارائه دهنده اینترنت ماهواره‌ای طرح‌های مختلفی را با سرعت‌های متنوع به مشتریان عرضه می‌کنند. حداکثر سرعت دانلود با استفاده از اینترنت ماهواره‌ای حدود ۱۰۰ مگابیت بر ثانیه است. سرعت آپلود اما بسیار پایین‌تر و حداکثر در حدود ۳ مگابیت بر ثانیه است. بیشتر سرویس‌های اینترنت ماهواره‌ای محدودیت ترافیک اینترنت نیز دارند و در صورت اتمام ترافیک سرعت اینترنت کاربر تا زمان پرداخت مجدد تا حد بسیار زیادی کم می‌شود.

علاوه بر محدودیت‌هایی که به آن اشاره شد قیمت سرویس‌های اینترنت ماهواره‌ای نسبت به نمونه‌های مشابه اینترنت کابلی یا DSL بیشتر است و خرید آن‌ها چندان به صرفه نیست. در واقع در حال حاضر اتصال به اینترنت از طریق ماهواره تنها در مناطقی که هیچ گونه دسترسی به سرویس‌های معمول اینترنت ندارند قابل توجیه است.

مسئله‌ای که البته در سال‌های آينده و با آغاز به کار سرویس‌های اینترنت ماهواره‌ای جدید تغییر خواهد کرد. شرکت‌هایی همچون اسپیس‌ایکس، وان‌وب و آمازون برنامه‌های بلندپروازانه‌ای را با هدف ایجاد اینترنت ماهواره‌ای پرسرعت دنبال می‌کنند. در این پروژه‌ها قرار است ماهواره‌های پرشماری در مدار نزدیک به زمین قرار بگیرند تا محدودیت‌هایی که در سرویس‌های اینترنت ماهواره‌ای کنونی وجود دارد برطرف شود. به عبارت دیگر احتمالا در سال‌های پیش رو سرویس‌های اینترنت ماهواره‌ای با سرعت بالا، تاخیر کم و قیمت پایین در تمام نقاط زمین در دسترس خواهد بود. این اتفاق تحولی بزرگ را در زمینه دسترسی به اینترنت پرسرعت رقم خواهد زد.